Şâir,
yazar. Fergana’da doğdu. Timur’un torunlarından Ömer Şeyh Mirza’nın oğludur.
Annesi Cengiz Han’ın oğlu Çağatay Han’ın torunlarından Yunus Han’ın kızı Kutluğ
Ni-gar Hanım’dır. Fergana emîri olan babasının ölümünden sonra tahta geçmiş
(1494),
uzun mücâdelelerden sonra Kuzey Hindistan’da bir Türk devleti kurmayı başarmıştır. Kabil, Semerkand ve Buhara’yt zaptetti. Dehli.sultanını da yenerek sınırlarını Bengal’e kadar genişletti. Ölümünden sonra yerine oğlu Hümâyûn tahta geçti. Kabil’de öldü.
Azimli, mücadeleci ve büyük bir hükümdar olan Babür Şah, Ali Şir Nevai’den sonra yetişen Çağatay (Doğu Türkçesi) şâir ve yazarlarının en meşhurudur. Şairlerin, sanatkârların ve âlimlerin koruyucusu olmuştur. Hayâtının çeşitli safhalarını şiirlerle anlatmıştır. Gazel, mesnevi, rubai ve tuyug şekilleriyle yazdığı duygulu, renkli şiirlerinde kısmen Nevai etkisi görülür. İran edebiyatını çok iyi bilir. Dîvanında Türkçe ve Farsça şiirler vardır. Hatıra ve gezi türünden sayılabilecek eseri de vardır.
uzun mücâdelelerden sonra Kuzey Hindistan’da bir Türk devleti kurmayı başarmıştır. Kabil, Semerkand ve Buhara’yt zaptetti. Dehli.sultanını da yenerek sınırlarını Bengal’e kadar genişletti. Ölümünden sonra yerine oğlu Hümâyûn tahta geçti. Kabil’de öldü.
Azimli, mücadeleci ve büyük bir hükümdar olan Babür Şah, Ali Şir Nevai’den sonra yetişen Çağatay (Doğu Türkçesi) şâir ve yazarlarının en meşhurudur. Şairlerin, sanatkârların ve âlimlerin koruyucusu olmuştur. Hayâtının çeşitli safhalarını şiirlerle anlatmıştır. Gazel, mesnevi, rubai ve tuyug şekilleriyle yazdığı duygulu, renkli şiirlerinde kısmen Nevai etkisi görülür. İran edebiyatını çok iyi bilir. Dîvanında Türkçe ve Farsça şiirler vardır. Hatıra ve gezi türünden sayılabilecek eseri de vardır.
Eserleri:
1.
Dîvan (Çoğu elyazması halindedir. A. Samoy-loviç tarafından Mecmua-i Eş’âr-i
Bâber Pâdişâh adı ile 1917’de Petrograd’da yayımlandı. Klâsik Çağatay edebiyatının
en güzel örnekleridir.)
2..
Bâbür-nâme {Çocukluğundan başlayarak son zamanlarına kadar hayatının önemli
safha ve olaylarını anlatan hâtıra kitabıdır. Türk edebiyatının hâtı-rât
türünün en güzel eserlerindendir. Başlıca yayınları: ll-minsky, kazan-1857; R.
Rahmetî Arat, Vekâyi (adı ile Türkiye Türkçesi’ne çevirerek TTK. yayını, İt.
Cilt, Ankara 1943); Yeni baskısı: 1000 Temel Eser Dizisi, Bâbür’ün Hatıratı,
III. Cilt, 1970. İngilizce ve Fransızca tercümeleri de vardır].
3.
Aruz Risalesi (Aruz ile yazılan, Türkler’e mahsus bâzı nazım şekilleri hakkında
bilgi verir.)
4.
Mübeyyen (Bir mesnevidir. Hanefî fıkhının bâzı meseleleri izah edilmiştir.
Berezin, ,1857’de Kazan’da yayımladı. Fuad Köprülü, aynı eseri 1915′-de Millî
Tetebbûlar Mecmuast’nda yayımladı)